Home

  Versie 54, 1 februari  2024, negende jaargang.

De website wordt geüpdatet op 1 april 2024.


2023-2024: Van oud naar nieuw.

Op de wenskaart voor 2024 schreef ik:

Wijsheid begint met het ontwikkelen van bewustzijn van onszelf en onze relatie met ‘de wereld’, onze omgeving. Wat denken, voelen en doen we allemaal en wat betekent dat voor ons welzijn en dat van de wereld?

Elk nieuw jaar biedt de gelegenheid om anders te gaan denken en handelen, ons bewust te worden van wat we willen veranderen ten behoeve van het welzijn van onszelf en onze omgeving en om te proberen ons denken en handelen daaraan aan te passen.


Het afgelopen jaar was roerig, met grote wereldwijde problemen zoals oorlogen, klimaatveranderingen, vluchtelingenstromen, groeiende tegenstellingen en verrechtsing van de politiek.

Hoe gaan we met deze problemen om? Ontkennen we ze? Steken we ons hoofd, net als een struisvogel, in het zand? Blijven we machteloos toezien? Of nemen we de verantwoordelijkheid om een bijdrage te leveren aan de oplossing ervan?


Deze update gaat onder andere over twee slechte manieren om met de huidige problemen om te gaan, namelijk vanuit nostalgie: teruggrijpen op een geromantiseerd verleden, op vervlogen tijden, of vanuit een verdedigende houding waarmee we met de rug naar de toekomst staan.

Beide manieren zagen we helaas maar al te veel en te vaak in de afgelopen jaren. Onzekerheid, angst, doemdenken en pessimisme zijn begrijpelijk in roerige tijden maar slechte raadgevers omdat het negatieve en bedrukkende krachten zijn, terwijl we positieve en energieke krachten nodig hebben om ideeën te ontwikkelen om de huidige problemen structureel op te lossen en wel door de onderliggende oorzaken ervan aan te pakken.

Tegenover een conservatieve houding staat een progressieve. De vraag is dan ook of we in 2024 conservatief, behoudend willen zijn of progressief, gericht op vooruitgang? De keuze is aan mij en jou, aan ons.


Ik wens ons allen een creatief, probleemoplossend 2024.

Columns.

Over nostalgie.


Het begrip nostalgie stamt van het Griekse ‘nostos’ en ‘algos’ wat respectievelijk ‘terugkeer/thuis’ en ‘droefheid/pijn/lijden’: met pijn terugverlangen naar huis.

Nostalgie had oorspronkelijk betrekking op een medische aandoening als gevolg van ‘zwijmelen over het verleden’, zoals slaaptekort, gebrek aan eetlust, verdriet en hartkloppingen doordat mensen somber of eenzaam waren en negatieve gevoelens hadden over hun leven en de toekomst en terugverlangden naar het verleden.

Nostalgie komt vaak voor als mensen moeite hebben om met hun tijd mee te gaan, met de opvattingen en de gang van zaken in het heden en teruggrijpen op ‘de goede oude tijd’, met name in roerige tijden, zoals het geval was in en na de roerige jaren zestig en zeventig, toen veel mensen bij het inrichten van hun woning terugvielen op bijvoorbeeld de klassieke eikenhouten meubels van o.a. Meubelfabriek Oisterwijk. In de huidige roerige tijd zien we een teruggrijpen op bijvoorbeeld de inrichting van de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw en spullen van opa’s en oma’s: vintage en tweede hands spullen zijn helemaal in en dat lang niet altijd alleen vanwege duurzaamheid maar veelal vanuit de hang naar ‘warmte en veiligheid van het verleden’.


Nostalgie kan worden omschreven als het gevoel iets belangrijks of dierbaars te zijn kwijtgeraakt, als een herinnering aan positieve gebeurtenissen uit het verleden, aan vervlogen tijden, wat zich uit in heimwee naar het verleden. Psycholoog Nico Frijda omschreef nostalgie als een ‘bitterzoete emotie’ omdat er zowel een gevoel van verlies als blijdschap over mooie tijden in schuilgaan. De Monegaskische dichter, schrijver, componist, pianist en zanger Léo Ferré omschreef nostalgie als 'een aangename droefheid' en ontwikkelingspsycholoog Peggy van der Lee omschreef het als ‘achteruitdromen’.


‘De boerderij bestaat niet meer. De weilanden er omheen, waarover we de zon zagen opkomen, zijn verdwenen. Daar verrijzen nu nieuwbouwhuizen en flats.’


Hoe mooi het was, maar dat het nooit meer terugkomt. Zo voelt het, dwars door elkaar heen, als blijheid en geluk met een tintje verlies. Uit onderzoek blijkt dat maar liefst 79 procent van de mensen minimaal één keer per week nostalgisch is. Soms omdat een bepaald liedje, een geur of televisie­programma ons terugslingert in de tijd of als we mensen uit vervlogen tijden ontmoeten. Marketeers gebruiken nostalgie, het sentimentele verlangen naar het verleden al lang bij het promoten van hun producten.

 

Bij nostalgie laat ons geheugen ons echter vaak behoorlijk in de steek. Sociaal psycholoog Richard Walker constateerde dat ons geheugen ons goed gezind is: negatieve gevoelens verdwijnen er sneller uit dan positieve. We streven er altijd naar ons lekker te voelen en hebben er dus belang bij een positieve draai te geven aan onze herinneringen. Wél de feestjes van onze puberteit, niet de puistjes. Wél de nachten op vakantie waarin we de zee konden horen, niet de huilende baby van de buren van vijf tot zes ’s morgens.

Het gevaar van nostalgie is dat we het verleden al te zeer gaan romantiseren. Omdat we moeite hebben met het heden, richten we ons op het geromantiseerde verleden, wat een onrealistisch uitgangspunt is voor de toekomst, aldus coach José Mark. Zo zien we stadsmensen die ‘de stad’ moe zijn vertrekken naar het platteland, dromend van de beelden van rust en stilte en van het aanleggen van een moestuin maar vergetend dat er weinig voorzieningen zijn, lange afstanden naar werk, scholen, winkels en culturele voorzieningen en dat tuinieren dagelijkse discipline vereist. Ook zien we een enthousiast teruggrijpen op communeachtige samenlevingsvormen met weinig besef van het feit dat communes in het verleden veelal geen lang leven hadden.


Dat onrealistisch karakter van dromen komen we ook tegen in de politiek. Zo stemde onlangs een kwart van de kiezers op de PVV die zich profileert met de strijd tegen immigranten en met name asielzoekers in een wereld waarin door oorlogen, rampen, klimaatveranderingen en armoede miljoenen mensen op de vlucht zijn, de fysieke grenzen in Europa al lang zijn verdwenen en bewezen is dat alle soorten muren niet effectief zijn. De PVV en vele andere partijen ontkennen de nieuwe werkelijkheid en richten zich niet op structurele oplossingen van de problemen die aan immigratie en klimaatveranderingen ten grondslag liggen. Integendeel. Zo wil de PVV drastisch bezuinigen op ontwikkelingshulp en is ze een fel tegenstander van de milieumaatregelen tegen de klimaatcrisis: struisvogelpolitiek in de ergste vorm.

Overal zien we geluiden die overeenkomen met Donald Trump’s ‘America First’, terwijl we in een geglobaliseerde wereld leven waarin alles en iedereen met elkaar verwezen en van elkaar afhankelijk is. Als het aan de PVV ligt, stapt Nederland uit de Europese Unie en Vladimir Poetin droomt van het oude Russische Rijk omdat hij niet kan accepteren dat alle voorwaarden daarvoor al lang niet meer aanwezig zijn en vasthoudt aan verheerlijkte beelden uit het verleden. Nostalgie ten top.

Laten we de mooie dingen uit het verleden koesteren en ervan genieten, maar ze niet romantiseren en klakkeloos als oplossingen zien voor veranderingen die de toekomst van een steeds veranderende wereld van ons vraagt.


December 2023.

Over het Westen in verdediging.


Het Westen staat in de verdedigingsstand en bouwt allerlei soorten ‘hekken’ omdat het zich bedreigd voelt in zijn welvaart en manier van denken en handelen. Een verdedigingsstand gaat doorgaans altijd ten koste van de noodzakelijke aandacht voor het werken aan de toekomst, waar we in zo’n situatie met de rug naar toe staan, en ten koste van aandacht voor een gedegen reflectie op de oorzaken van het feit dat we ons aangevallen voelen.

Om problemen echt op te lossen is het noodzakelijk om de oorzaken ervan bloot te leggen en daar de aandacht op te richten. Als we ziek zijn, kunnen we alleen geholpen worden als we de oorzaak van de ziekte kennen.


De verdedigingsstand van het Westen heeft onder andere betrekking op de grote vluchtelingenstromen vanwege oorlogen, natuurrampen, politieke, religieuze of etnische onderdrukking of economische omstandigheden.

In 2022 vroegen 884.985 asielzoekers bescherming in een EU-land. In Nederland waren dat er 35.535. De EU-landen keurden in 2022 in totaal 384.245 asielaanvragen goed, in Nederland waren dat er ruim 29.000.

Maar waar hebben we het eigenlijk over? Over 29.000 mensen in nood ten opzichte van de aanwezigheid van ongeveer 800.000 arbeidsimmigranten, bijna 123.000 internationale studenten en 200.000 expats. We vingen in 2023 zonder grote problemen ongeveer 91.000 Oekraïners op, terwijl we vanaf 2018 t/m 2022 in totaal ongeveer 92.000 asielzoekers een verblijfsvergunning gaven, een aantal dat gemiddeld maar 12% van onze totale immigratiestroom naar Nederland uitmaakt.


Blijkbaar maken we een onderscheid tussen mensen van dichtbij en veraf en mensen waar we geld aan verdienen en mensen die in nood verkeren en ons in eerste instantie geld kosten. Ons denken en onze politiek zijn doordrenkt van het kapitalisme waarin geld verdienen centraal staat. We zijn al eeuwen welvarend geworden en gebleven door landen en volkeren uit te buiten, hun grondstoffen en producten te stelen of tegen dumpprijzen te kopen, mensen tegen armoedige lonen de producten te laten maken die wij nodig hebben voor onze ontembare consumptiedrang, zonder te investeren in hun landen en hen te helpen een eigen welvaartssysteem op te bouwen met een niveau van bestaan dat enigszins in de buurt komt van onze protserige rijkdom. ‘Wel de lusten, niet de lasten’, zoals Bram Vermeulen zei de Frontlinie-uitzending van 14 december 2023.


Door ons hebberige gedrag is de ongelijkheid in de wereld toegenomen en grote ongelijkheid, zo blijkt uit onderzoek, leidt tot een scala aan persoonlijke, maatschappelijke en wereldproblemen omdat het tegen onze natuurlijke staat ingaat. Uit onderzoek onder sociale zoogdieren blijkt namelijk dat die als algemeen kenmerk hebben het afwijzen van onrechtvaardige ongelijkheid. Sociale zoogdieren hebben geen probleem met een billijke ongelijkheid. Wie meer bijdraagt aan het succes van de jacht heeft recht op een groter stuk, maar niet op een reusachtig groter stuk. Hetzelfde geldt voor individuen die hoger in de hiërarchie staan, maar alleen als ze waken over en zich houden aan de rechtvaardigheid van de verdeling. Als de groep ontdekt dat iemand zichzelf stiekem veel meer toe-eigent dan hij verdient, volgt een zware bestraffing. In gemeenschappen van primaten komt egoïstisch gedrag dan ook zelden voor.

Om te voorkomen dat ongelijkheid tot persoonlijke en maatschappelijke onrust leidt, is het nodig om ongelijkheid binnen de perken te houden en onze hebzucht te beheersen, aldus Paul Verhaeghe in zijn boek ‘Onbehagen’. De filosoof Schopenhauer beschreef het hebzuchtig vergaren van rijkdom in de 19de eeuw als volgt:

‘Rijkdom is als zeewater, hoe meer je ervan drinkt, hoe meer dorst je krijgt.’

De Griekse filosoof Plato zei al voor onze jaartelling:

‘Wie rijk wil zijn, moet niet zijn vermogen vermeerderen, maar zijn hebzucht verminderen.’

En Indiase jurist en politicus Mahatma Gandhi zei:

‘De aarde biedt voldoende om ieders behoeften te bevredigen, maar niet ieders hebzucht.’


Nu het Westen zijn winstgevend kolonialistisch gedrag al enige tijd steeds minder kan uitoefenen, trekt het zich steeds meer terug uit de wingewesten en laat het de landen in alle opzichten berooid achter en verwondert het zich dat er dan strijd uitbreekt tussen de verschillende stammen die nooit in aanraking zijn gekomen met niet corrupte en democratische processen en geen scholing hebben gekregen om het heft in eigen handen te nemen. En dan zijn we verbaasd dat landen als Rusland en China gebruik maken van de leemte en chaos die we hebben achtergelaten.

 

Het ontbreekt het Westen aan historische reflectie. Wij westerlingen zien niet in dat het plaatsen van hoge hekken aan onze grenzen niets zal uithalen zolang we alleen maar bezig zijn met onze eigen rijke hachje te redden en ons niet bekommeren om het welzijn van de hele mensheid en zeker van hen die we hebben uitgebuid en nog steeds uitbuiten en verwaarlozen.


December 2023.

Zijn we concervatief of progressief?


De begrippen conservatief en progressief zijn de bijvoeglijke naamwoorden van respectievelijk conservatisme en progressivisme, benamingen die opvattingen vertegenwoordigen die gebaseerd zijn op behoudsgezindheid en progressie, vooruitgang.

Westerlingen zijn doorgaans van mening dat de westerse wereld progressief is omdat ze doorgaans democratisch is, vooruitstrevend in techniek en wetenschap en de mensen vrijheid genieten. De vraag is of dit echt zo is en geldt voor onze houding ten aanzien van een aantal grote problemen en veranderingen waarmee we momenteel worden geconfronteerd zoals de klimaat- en vluchtelingcrisis. Grote problemen of veranderingen roepen doorgaans twee mogelijke reacties op: ontkenning en de hakken in het zand zetten of ze opvatten als een uitdaging, als tekens dat we iets niet goed doen en dus iets moeten veranderen aan ons handelen, als een noodzaak om ons aan te passen aan veranderende omstandigheden en ons zo als persoon en samenleving steeds verder te ontwikkelen.

 

De Nederlandse trendwatcher Lidewij Edelkoort signaleert aan de hand van onderzoek ontwikkelingen op het gebied van mode, fotografie, vormgeving en kunst. Ze deed recent onderzoek naar deze ontwikkelingen in Latijns Amerika, Afrika en Zuid en Zuidoost Azië en legde haar bevindingen samen met Lili Tedde vast in het boek ‘Proud South’: een betoverende visuele ervaring die de creatieve krachten van de zuidelijke delen van de wereld laat zien. Een zuidelijke generatie creatievellingen staat op, drukt lokale ambachten uit, omarmt regionale materialen, herkent voorouderlijke praktijken en koestert inheemse waarden.

In een toelichting op het boek gaf ze aan dat die explosie van creativiteit onder andere voortkomt uit het feit dat vele gemeenschappen in die landen zich langzaam losmaken van hun langdurige koloniale onderdrukking, waardoor hun authentieke cultuur en waarden weer ruimte krijgen en tot uitdrukking kunnen worden gebracht. Dit in tegenstelling tot de westerse wereld waarin men juist is losgeraakt van de eigen diepere waarden en is verdwaald in een normloos materialisme en waar men krampachtig de verworvenheden van welvaart en verdiencapaciteit verdedigt tegen alle vormen van ‘concurrentie’, met als grootste bedreiging de klimaatcrisis en vluchtelingstromen die we zelf veroorzaakt hebben door onze mateloze consumptie, uitbuiting van mensen en het roven van grondstoffen, iets wat we maar niet echt willen zien omdat we dan niet meer zomaar rustig ons luxe en verspillende leven kunnen voortzetten.

 

In het begin schreef ik dat we in de westerse wereld doorgaans van mening zijn dat we progressief zijn omdat we onder andere vrijheid genieten. De vraag is of we wel de juiste opvattingen hebben over wat vrijheid precies inhoudt.

Iemand die over wat echte vrijheid is een waardevolle mening heeft geformuleerd, is de Franse filosoof Emmanuel Levinas die leefde van 1906 tot 1995. Zijn mening wijkt sterk af van de doorgaans geldende mening dat vrijheid een voorwaarde is voor het nemen van verantwoordelijkheid en dat vrijheid betekent dat we mogen denken, zeggen en doen wat we zelf willen, onszelf kunnen zijn waarin het ‘ik’ centraal staat.

Levinas stelt in zijn filosofie de Ander of juister gezegd de relatie met de Ander centraal. Hij schrijft de ander, onze medemens, dan ook altijd met een hoofdletter. Alleen in een relatie met een Ander is er zoiets als waarde of moraal. Zonder de relatie met de Ander weet ik niet wat te doen, is er geen richting in het leven. De ander roept mij door er gewoon te zijn op tot verantwoordelijkheid. Levinas zegt in dit verband:


‘Je kunt je medemens op vele manieren doden, ook zonder revolver, door hem onverschillig links te laten liggen, hem te verwaarlozen, je er niet verantwoordelijk voor te voelen’.


Mens-zijn betekent voor Levinas te leven in verantwoordelijkheid en interesse voor de medemens, voor de Ander. Hij zegt:

‘Ik ben er niet voor mezelf, maar ik ben er primair voor de Ander’.

Niet het 'Ik' maar ‘de Ander' vormt de grondslag voor rechtvaardigheid en een vreedzame samenleving, niet mijn individuele rechten, niet mijn liberale vrijheid maar mijn verantwoordelijkheid voor de Ander. De uitnodiging tot verantwoordelijk die uitgaat bij het zien van de Ander, maakt duidelijk dat vrijheid voortvloeit uit verantwoordelijkheid en dat verantwoordelijkheid dus voorafgaat aan vrijheid. Pas als ik mijn verantwoordelijkheid voor iemand of iets neem, kan ik beslissen wat ik doe of niet doe. De uitnodiging tot verantwoordelijkheid geeft me vrijheid. Ik ben vrij omdat ik verantwoordelijk ben.

 

Zijn we conservatief of progressief? Wat is vrijheid? Het blijven stellen van vragen en de antwoorden niet zien als dé waarheid, maar ze voortdurend weer in twijfel trekken door ze te herbevragen, is niet alleen de basis van de filosofie, maar ook van mensen die vooruit willen en als persoon en maatschappij willen groeien en zich ontwikkelen.

 

Mei 2023.

Overpeinzing:


Wat is genoeg?


Sarah Domogala, Happinez 8-2023, pag. 39-43:


'Die vraag rijst vaak in me op, en dan vooral omdat ik het zo moeilijk vind om hem te beantwoorden. Ik weet vaak niet wat genoeg is, ik heb het niet geleerd in een cultuur die me altijd het gevoel geeft dat er meer nodig is. Die me opjut om verder te gaan dan ik zou willen, meer te geven, meer te doen, meer te bezitten. Om vervolgens verdwaasd om met heen te kijken en met een katerig gevoel te verlangen naar minder en langzamer.


Het comfort, de luxe, de bijzondere ervaringen, het gemak, ze komen met de belofte dat ze het leven makkelijker maken, dat de overvloed een gevoel van geluk en veiligheid zal brengen. Maar leven in de uitersten kost veel kracht en het gevoel van voldoening is kortstondig, want daarna ontstaat er al snel een gevoel van ontevredenheid en opnieuw een verlangen naar meer. Zo heeft het leven in extremen een hypnotiserend effect. Altijd maar fixen, plannen, cultiveren, beramen.


Wat is genoeg? Hoe zou het voelen als je innerlijke kompas zich weer zo verfijnd zou hebben dat je die vraag eerlijk kunt beantwoorden? Dat je alle verleidingen helder kunt aanschouwen, kunt zeggen: ik heb genoeg. Ik ben genoeg. Ik bezit genoeg. Ik heb genoeg gedaan. Ik heb genoeg gegeven. Zonder het knagende staartje van: is dit wel echt zo? Zou ik niet…? Hoe zou het voelen om de mentale loop van 'wath’s next?' te stoppen en gewoon te zijn met wat er is? Hoe zou het voelen om te weten dat je genoeg hebt? Hoe zou het voelen om niet altijd meer te willen en jezelf gewoon te laten zijn?


Door een onverwachte ontmoeting met Dona Marquesa (een krachtige jonge medicijnvrouw van de Q'ero Natie uit Peru) voelde ik het ‘teveel’ aan me kleven als pek. In aanwezigheid van haar had ik gemerkt hoe luid ik was geworden. Hoe onoprecht. Hoeveel ik nodig had. Altijd maar willen laten zien wie ik was, wat ik kon. Mijn dure spijkerbroek en nieuw sneakers. De smartphone  en het geld in mijn jaszak. Al de dingen die ik belangrijk maakte: smoothies en cappuccino’s, die ene dagcrème en tuinkussens en een scherpe mening en nog zo ontzettend veel meer. Ineens voelde ze als een verstikkende zware jas. En ik wilde niets liever dan die jas uittrekken. Me ontdoen van alles wat teveel is, van alles wat ik niet ben. Wat ik op mezelf heb geplakt, wat ik wil en denk nodig te hebben. Al die lagen en lagen van behoeften die we in het moderne leven over ons heen hebben gelegd.

Dona Marquesa transporteerde me heel even naar een plek in mezelf die oud is, oeroud. Een plek die je de oermens in ons zou kunnen noemen. Of het beginmens. Het mens dat zijn plek nog kent in de orde der dingen. Het mens dat levensvoedend leeft, en praat en doet. Dat zich verbonden weet met al het leven op aarde, dat niet meer neemt dan geeft, maar misschien wel andersom. Het mens dat alle dingen belangrijk maakt die zo onpopulair zijn  in onze cultuur: het kleine, het onzichtbare, het kwetsbare, het heilige.


Ergens tussen oeroud en hier, is zelfzuchtigheid in ons geslopen en nu zijn we de menselijke maat kwijt. Al die keuzes, al het gemak, al die fijne lekkere dingen  voor persoonlijk plezier, het lijkt op vrijheid, maar het wordt steeds duidelijker dat het dat niet echt is. Met het verlies van de menselijke maat is er ook een gevoel van natuurlijk evenwicht verloren gegaan. Een natuurlijk gevoel van voldoening en dankbaarheid, en het vertrouwen dat de dingen komen als ze komen en gaan wanneer ze gaan. Ergens is het vertrouwen in divine timing verdwenen en zijn we massaal gaan manifesteren, het afdwingen voor persoonlijk gewin, vaak ten koste van het geheel der dingen. 

Al het bestaande  circuleert in een perfecte balans, en als je steeds bezig bent met wat jij nog meer zou willen voor jezelf of anderen, dan ontstaat er als vanzelf een gevoel van gebrek en ontevredenheid. Burnout is meer dan eens het gevolg van jezelf verliezen in steeds meer willen en manifesteren dan je kunt dragen.


Als je wilt leren over wat genoeg is, in een omgeving die overvloed verkoopt, dan vraagt dat in eerste instantie om je te ontdoen van alle afleidingen. Om als een ui, alles van je af te pellen dat te veel is. Wat niet nodig is. Wat je blik vertroebelt. Wat je verleidt. Wat niet van jouw is. Wat je te veel doet of te veel geeft. Het nodigt je uit om opnieuw te gaan kijken naar dat wat er al is, om degenen van wie je houdt in de ogen te kijken. Om waardering te gaan voelen voor alles wat je al gedaan hebt. Om je blik even af te wenden van de toekomst en op het hier en nu te richten. Op het simpele plezier van het leven, op het hier zijn. Je te verwonderen over de magie van alledag. Je trapt als het ware op de rem en verlegt je blik. Wat heb ik al bereikt? Wat ligt er al voor me? Wat kan ik omhullen met mijn aandacht, mijn liefde en dankbaarheid. Het brengt je terug naar de essentie van het mens-zijn en creëert overgave aan het leven zelf. Het schenkt je vertrouwen in het niet-weten en leert je de les dat de dingen komen en gaan op hun eigen moment, dat je het niet allemaal hoeft te weten en te controleren. Bovendien maakt het je blik helder, en het helpt om je niet langer te verliezen in grootse beloften van je ego, maar je te richten op dat wat werkelijk voedend is voor je omgeving, en voor jou. Je komt even terug bij de basis, bij de oermens, bij genoeg.


Als te veel aan de deur klopt, vraag ik: wat is genoeg? Meestal moet ik daar even voor gaan zitten. Waar kan ik loslaten? Wat hoort niet bij mij? En hierna volgt simpele voldoening. Een vuurtje stoken. Samen bramen plukken. Een spelletje na het eten. Naar de regen kijken. Met de gordijnen open slapen om de maan te zien. Actief minder willen, nee zeggen, waarderen wat er al is.'

    Teksten:


    1.

    Als je denkt dat er ruimte is om te groeien, dan doe je dat en je groeit.

    Als je denkt dat je goed bent zoals je nu bent, dan heb je ook gelijk. Je zult niet beter worden.

    Blijf je wie je bent? Of word je waartoe je in staat bent het te worden?

    Want als je eenmaal stopt met beter worden, kun je slechts een kant op…

    Doe je uiterste best. Doe het telkens weer. Verbeter dan weer, zelfs als het slechts wat kleine aanpassingen zijn.

    Het is prachtig ironisch. Je bent nooit tevreden en toch ben je altijd tevreden omdat je vooruitgang boekt.


    Ryan Holiday, Discipline is het doel, pag. 202 en 205.


    2.

    Veel beroemde en aanbeden personen waren mensen en waren niet perfect. Waren ze dat wel, dat zouden ze ons geen hoop geven. We houden van ze omdat ze hun best deden. Omdat ze hun koers aanpasten als dingen verkeerd gingen, omdat ze bescheiden waren als ze zegevierden, omdat ze het werk deden en dit resultaat opleverde. Dit is hoe er een pad voor ons wordt geschapen.


    Ryan Holiday, Discipline is het doel, pag. 245.


    3.

    Waarom zie je tevredenheid als het grootste goed?

    Geluk is kortstondig, tevredenheid is een basale gemoedstoestand die je gedurende langere tijd kunt ervaren. Het is dus realistischer om daarnaar te streven.

    Begrijp me goed: ik ben een groot voorstander van met wapperend haar door een weiland vol veldbloemen rennen! Maar het zou vermoeiend zijn als er niets anders was. Volgens mij gaat het om de balans tussen mooie en minder mooie ervaringen en emoties, en in dat midden vind je tevredenheid.

    Betekenis speelt daarbij een belangrijke rol. Je voelt je niet noodzakelijkerwijs gelukkig als je iets doet wat betekenis heeft, maar vaak wel tevreden. Werken bij de voedselbank kan best zwaar zijn, maar omdat het voor jou betekenis heeft, geeft het je toch een goed gevoel, en dat is een gevoel dat dieper gaat dan geluk en ook langer aanhoudt.


    Psychotherapeut Philippa Perry, Happinez 8-2023, pag. 32.


    4.

    We hebben geen prestaties nodig om ons goed te voelen of goed genoeg te zijn.

    Wat hebben we wel nodig? De waarheid is: niet veel. Wat eten en water. Werk dat een uitdaging voor ons vormt. Een kalme geest te midden van tegenslag. Slaap. Een degelijke routine. Een doel waaraan we ons willen wijden. Iets waar we steeds beter in worden. Al het andere is bijkomend. Of erger, zoals de geschiedenis talloze keren heeft aangetoond: de bron van onze pijnlijke ondergang.


    Ryan Holiday, Discipline is het doel, pag. 194.


    5.

    Niemand heeft ooit gezegd dat het doel gemakkelijk zou zijn. Zou het de moeite waard zijn als dat het geval was?


    Ryan Holiday, Discipline is het doel, pag. 315.  


    Beelden van december 2023 en januari 2024:

    Je kunt alle afbeeldingen op deze website vergroten door erop te klikken.

    Het waren over het algemeen natte en sombere weken, wat een afspiegeling was van de algemene sfeer in de wereld, waar oorlogen, onzekerheid en pessimistische toekomstvisies centraal stonden.

    Maar soms kan de nattige somberheid in enkele dagen zomaar even verdwijnen door een laag sneeuw en is onze blik op de wereld vanuit onze ramen plots vol licht.

    Hopelijk geeft dit ons in plaats van somberheid positieve energie die nodig is voor het werken aan een zonnige toekomst.

    Na het opruimen van de kestspullen kopen we altijd tulpen als teken van ons verlangen naar de lente.

    En die komt eraan, wat we ook denken en doen.

    Sfeerbeelden in december.

    Winterse beelden vanuit mijn raam: 18 januari.

    :

    Maar de lente komt eraan!

    De sferen van het hele jaar 2023 met de meest belangrijke gebeurtenissen vind je op het einde van de rubriek 'Foto's' onder het hoofdmenu van deze webside.

    Boeken:

    Twee boeken vol wijsheden die onze blik op onszelf en de maatschappij kunnen verhelderen en zo licht kunnen werpen op onze toekomst waarin we allemaal een negatieve of positieve rol kunnen spelen. De keuze is aan ons.

    Het boek 'Visioenen vanuit de bron' geeft zicht op indrukwekkende werelden en levensprocessen die buiten ons gezichtveld liggen en daarom fascineren, overweldigen en laten zien hoe weinig we weten en ons bewust zijn van de complexiteit van het leven en de wereld om ons heen. *****

    Voor inlichtingen over alle uitgegeven boeken van harriebielder.nl:

    ga naar 'Winkel' in het hoofdmenu of klik op onderstaande klop.

    Je kunt alle afbeeldingen vergroten door erop te klikken.

    Reacties en  aanbevelingen via

     harriebielders@gmail.com