Harrie Bielders
Boeken, verhalen, gedachten .......
Versie 51, 1 september 2023, achtste jaargang.
De website wordt geüpdatet op 1 november 2023.
Happiness is an inner job.
Geluk is een innerlijke taak, opgave.
De jaarlijkse ‘grote vakantie’ loopt langzamerhand ten einde. Hopelijk heeft iedereen een plezierige tijd gehad en is iedereen ontspannen en verfrist teruggekeerd in de gewone dagelijkse werkelijkheid.
Maar is ook iedereen gelukkiger geworden, heeft iedereen weer zicht gekregen op wat het leven de moeite waard maakt, zin en een bestemming geeft? Zijn we niet alleen lichamelijk verfrist teruggekomen, maar ook geestelijk? Hebben we weer een heldere blik op het leven gekregen, op wat we moeten doen om echt gelukkig te zijn?
Geluk en plezier lijken oppervlakkig gezien op elkaar, maar na een nadere beschouwing zijn ze dat niet.
Plezier hebben wordt gekenmerkt door een extatisch, uitgelaten gevoel. We hebben pret, we vermaken ons, we zijn vrolijk, blij, genieten van dingen, situaties of mensen. We ontspannen ons. Het is een gevoel dat op allerlei lichamelijke manieren wordt uitgedrukt en zichtbaar wordt in bijvoorbeeld een lach, dans of andere lichamelijke uitingen.
Gelukkig zijn wordt echter gekenmerkt door een diepe, innerlijke, rustige en vredige grondstemming van voldaanheid, maar kan tegelijk ook zo intens zijn dat we moet huilen of lachen van ontroering. Het geluksgevoel kan ons zomaar overvallen als we iets moois zien of horen, een echte verbinding voelen met iets of iemand, als we iets na een lange inspanning hebben bereikt of gewoon het gevoel hebben dat we het goed hebben, dat het ons of anderen goed gaat.
Plezier keert ons naar buiten, geluk naar binnen.
Plezier is doorgaans vluchtig, geluk is een gevoel dat het leven langdurig draagt en energie geeft. Als we gelukkig zijn, kunnen we het leven aan.
Het is belangrijk om plezier te hebben, om onszelf te ontladen, te ontspannen, maar plezier kan ons diepe verlangen naar geluk niet vervullen en ook niet ontlopen.
Geluk is net zoals liefde een werkwoord, een taak, een opgave, tenminste als we gelukkig willen worden. En wie wil dat niet! We kunnen geluk niet krijgen of najagen zoals plezier. We krijgen het als cadeautje voor een bepaalde manier van leven, in het leven te staan, door dat te doen wat we hebben te doen vanuit onze diepe innerlijke verlangens. Geluk is geen middel om, net als plezier, te ontspannen, maar is ons diepste verlangen, ons doel.
Deze update verkent de wegen en omwegen naar geluk.
Ik wens ons allen een weg naar echt geluk, met af en toe het nodige plezier.
Column.
Nihilisme regeert.
De term ‘Nihilisme’ is afgeleid van het Latijnse ‘nihil’ wat ‘niets’ betekent en is door de Duitse filosoof Friedrich Nietzsche een filosofisch begrip geworden, dat inhoudt: het ontkennen van het bestaan van betekenis en waarden in de wereld, de mening dat normen nooit absoluut zijn, maar subjectief en situatieafhankelijk, en het geloof dat het leven eigenlijk zonder zin of doel is.
Nietzsche verzuchtte rond 1880:
‘God is dood! God blijft dood! En wij hebben hem gedood! Waar vinden wij troost, wij moordenaars aller moordenaars?’
Hij mijmerde hoe we vroeger door ons geloof nog onze dromen hadden om even weg te zijn uit de werkelijkheid, nu worden we er aan herinnerd dat het slechts dromen zijn en lijkt alles zinloos. Vroeger konden we verlangen naar een ander leven omdat dit leven absurd was, nu ontdekken we dat dat verlangen zelf ook deel uitmaakt van die absurditeit.
Nietzsche beschreef hoe de maatschappij er rond het einde van de 19de eeuw voorstond:
‘We weten niet meer waartoe wij op aarde zijn. God is dood, en alle hemelse houvast is ons ontvallen. We leven in een nihilistisch tijdperk, zonder vaste waarden, gegeven waarheden of een gefundeerde moraal’.
Omdat Nietzsche dit niet kon verdragen, zocht hij ijverig om aan het nihilisme te ontsnappen door te wijzen op de nieuwe mogelijkheden: Wie geen houvast meer heeft, is vrij om het leven naar eigen inzicht vorm te geven. Maar wie kan die vrijheid aan? Wie kan alle houvast van ‘geloven’ loslaten? Aansluitend waarschuwde hij voor het gevaar om terug te vallen op oude of nieuwe ‘geloven’ of op ‘de sterke man’ die alles voor ons zal oplossen.
De beschrijving van Nietzsche van de situatie van toen verschilt niet veel van de huidige anno 2023. Tot ongeveer de jaren 70 van de vorige eeuw waren er levensopvattingen, normen en waarden van godsdiensten en gemeenschappen die ons leven richting gaven en ons verbonden. We erkenden het gezag van ‘de overheid’ die ons gedrag via regels en wetten zodanig probeert te reguleren dat we op een goeden manier samenleven. Maar door de ontkerkelijking en het minder accepteren van gezag zijn deze verbindende elementen steeds meer verdwenen en zijn we in een soort niemandsland terechtgekomen waar alle gemeenschappelijke richtingaanwijzers zijn verdwenen en waar we met zijn allen een beetje verdwaasd staan rond te kijken en iedereen in paniek maar wat roept om weer een persoonlijk en gezamenlijk houvast en overeenstemming te vinden over hoe we op een zodanige manier kunnen leven en met elkaar kunnen omgaan dat zowel het individuele als het gemeenschappelijke belang worden gediend.
En dan worden er een aantal problemen duidelijk. Doordat eerst anderen onze normen en waarden bepaalden, hebben we in onvoldoende mate geleerd om zelf de verantwoordelijkheid te nemen voor ons eigen gedrag en voor het algemeen belang. En doordat we steeds minder het gezag van anderen accepteren, zijn we vaak allergisch voor regels en kritische en corrigerende opmerkingen en maatregelen en vergeten we dat we ons alleen als persoon en sociaal wezen kunnen ontwikkelen als we leren om kritisch naar ons eigen gedrag te kijken. En dat leren we alleen als we accepteren dat anderen ons op ons gedrag aanspreken en eventueel corrigerend optreden. Zonder het accepteren van kritiek ontstaan er hordes verwende kinderen en vervolgens volwassenen die vooral uitblinken in het nastreven van hun eigenbelang en boos reageren als dat ook maar even in het gedrang komt. Zonder kritisch naar onszelf te kijken, zijn we niet in staat om van onze fouten te leren, onszelf echt te leren kennen en ons te ontwikkelen als persoon en als een sociaal wezen.
Het nihilisme regeert en we proberen eraan te ontsnappen door ons gevoel van zinloosheid te ontvluchten door de verdoving van kopen, allerlei manieren om het ‘leuk’ te hebben, drugs en drank, tiktokken, kortom door weg te vluchten in materiële zaken, terwijl we diep in onszelf weten dat dat niet helpt, omdat ze het leven geen zin geven, alleen even een kik.
Mark Manson schrijft in ‘Alles is fucked: Een boek over hoop':
‘Nihilisme en het zuivere toegeven aan verlangens dat daarmee gepaard gaat, hebben de moderne wereld in hun greep. Het is macht omwille van macht. Succes omwille van succes. Genot omwille van genot. Nihilisme kent geen breder ‘waarom?’. Het hangt geen grote waarheid of doel aan. Het is eenvoudig ‘omdat het goed voelt’. En dit maakt dat alles zo slecht lijkt.’
Er is maar één weg en dat is de weg naar binnen, naar de stilte in onszelf waar onze diepste dromen liggen en de intuïtie die weet wat we moeten doen om te groeien en ons ontwikkelen, wat onze passies zijn, want alleen daarin ligt volgens de Griekse wijsgeer Aristoteles ons geluk, onze bestemming. Zoeken naar zingeving begint niet met kijken en luisteren naar wat anderen vinden wat we moeten doen en laten, maar met vragen stellen over en aan onszelf. Dus weg met influencers, reclames, weg met alles wat nepgeluk propageert, maar vragen durven stellen aan en over onszelf en erop vertrouwen dat we de juiste antwoorden krijgen, want die liggen er, verborgen in onszelf.
Overpeinzing:
Zes basisbehoeften.
De Amerikaanse klinische psycholoog Abraham Maslow (1908-1970) formuleerde 6 belangrijke basisbehoeften van de mens:
- Lichamelijke behoeften. Deze behoeften houden verband met delichamelijke processen die het goed functioneren van ons lichaam in stand houden. Hieronder vallen onder meer behoefte aan slaap, voedsel en drinken. Zonder de bevrediging van deze behoeften kunnen we niet of slechts gedeeltelijk functioneren.
- Behoefte aan fysieke veiligheid en economische zekerheid. Het bevredigen van deze behoeften zoeken we als mens in georganiseerde kleine of grote groepen, zoals het gezin, de buurt, de vereniging en het bedrijf, waarbij het gaat om het hebben van een huis, relaties, werk en inkomen. Een uitgebreid stelsel van sociale zekerheid kunnen ons hierbij helpen.
- Behoefte aan sociaal contact. Dit betreft de behoefte om ergens bij te horen, de behoefte aan vriendschap, sociale verbondenheid, liefde en positieve sociale relaties. We zoeken naar groepen waarmee we ons kunnen vereenzelvigen en waarvan we onderdeel uitmaken.
- Behoefte aan waardering, erkenning en zelfrespect. We streven naar eigenwaarde en zelfverzekerdheid én naar status, aanzien en respect binnen een groep. Deze behoeften hangen met elkaar samen, beïnvloeden elkaar. We ontlenen namelijk eigenwaarde vaak aan aanzien en respect binnen een groep.
- Behoefte aan zelfverwerkelijking of zelfactualisatie. Dit is de behoefte aan persoonlijke groei en ontwikkeling, aan het maximaal ontwikkelen van onze talenten. Hierbij speelt het sociale milieuen de cultuur waarin we leven een belangrijke rol: in hoeverre krijgen we als persoon de ruimte om onze eigen persoonlijke weg te volgen.
- Behoefte aan zelftranscendentie. Deze behoefte gaat in de kern over uitstijgen boven onszelf en heeft betrekking op datgene wat groter is dan wijzelf. Dat kan een scala aan dingen zijn: de mensheid, de natuur, het universum of het goddelijke.
Zelftranscendentie staat voor het spirituele en nobele deel van de menselijke natuur, namelijk het ontwikkelen van ons volledige potentieel met als doel een belangrijke bijdrage te leveren aan de wereld. Zelftranscendentie is onbaatzuchtig en gericht op de zorg voor anderen of de planeet. ‘Wat kan ik aan het leven geven’ en ‘Wat verwacht het leven van mij’ zijn transcendente vragen.
Maslow brengt in de bovenstaande behoeften een hiërarchie aan, wat betekent dat eerst aan de voorafgaande behoefte of behoeftes voldaan moet worden, willen we ons kunnen richten op de bevrediging van de volgende behoeftes.
Een voorbeeld: Als we aandachtig luisteren naar een inspirerend iemand (zelfverwezenlijking) en we krijgen honger en dorst (lichamelijke behoefte) zal onze aandacht uitgaan naar het krijgen van voedsel en is onze aandacht weg bij de spreker. Bij een bericht dat ons huis is afgebrand, zullen we hier alle aandacht aan geven en zal het vervullen van de andere behoeften tijdelijk op de achtergrond raken.
Op basis van deze behoefteladder kunnen we ons als persoon en maatschappij afvragen waar we op dit moment mee bezig zijn, waar we ons bevinden op de behoefteladder. Per persoon zal dit uiteraard verschillen. Als maatschappij zijn we, naar mijn mening, vastgelopen in fase 4, de behoefte aan waardering, erkenning en zelfrespect. Concurrentie zowel tussen personen, groepen, organisaties, bedrijven en regeringen zijn kenmerkend voor de huidige gang van zaken, waarbij welvaart en dus geld en rijkdom doorgaans de norm zijn voor ‘succes’. De hele reclame en internetwereld schotelen ons elke minuut van de dag voor wat we moeten hebben en doen om gewaardeerd te worden en aanzien te hebben en waaraan we dus zelfrespect kunnen of moeten ontleden.
Het vervelende is dat de behoeften 1 t/m 4 ons niet gelukkig maken, het zijn alleen faciliteiten, voorzieningen en omstandigheden die ons in staat stellen dat te doen waarvan we echt gelukkig worden en waarvoor we hier op deze aarde zijn, namelijk om onze capaciteiten en talenten optimaal tot bloei te laten komen, waardoor we tevens in staat zijn een optimale bijdrage te leveren aan onze omgeving, aan onze behoeften aan zelftranscendentie.
De filosoof Jean Jacques Rousseau schreef in de 18de eeuw:
‘Zolang luxe een volk beheerst, zal hebzucht haar harten regeren’.
En de filosoof Schopenhauer schreef in de 19de eeuw:
‘Rijkdom is als zeewater, hoe meer je ervan drinkt, hoe meer dorst je krijgt’.
In ons eigen belang en in het belang van de maatschappij en de wereld is het noodzakelijk om ons bewust te worden dat niet alleen de huidige algemene levensinstelling ons niet gelukkig maakt, maar ook dat ons tomeloos streven naar welvaart onze maatschappij en de wereld aan het vernietigen is.
We onderscheiden ons van dieren in het streven naar zelfverwezenlijking en zelftranscendentie. Dus laten we mens zijn.
Teksten:
Zes teksten op zoek naar wat ons gelukkig maakt.
1.
De zomer zal de stilte voor de storm zijn voor gezins- en relatietherapeut Roefke Carmigelt-Polak. Ieder jaar vlak na de zomervakantie schiet het aantal echtscheidingen de lucht in. Tijdens het grillen van de kippenpoten op de camping of het rondstruinen in pittoreske dorpjes vatten stellen blijkbaar de moed om eens te praten over sluimerende gevoelens van onvrede, of heimelijke affaires.
In al de jaren zag de therapeut de maatschappij flink veranderen, net als de verschillende relatievormen. Maar de behoeftes die mensen hebben in een relatie, zoals erkenning en bevestiging, veranderen niet.
In een eerder interview met de VPRO-gids onthulde ze een paar geheimen voor een goede relatie: niet mokken om wat niet kan, maar kijken wat er wel mogelijk is. En vooral niet oordelen over elkaar.
Echtgenoot Frank vergelijkt hun relatie met weleens met een navigatieapp: De app zegt nooit: ‘Draai om domme sukkel, ik zei toch dat je naar rechts moest’. Nee, hij bedenkt zonder verwijten een nieuwe route. We kunnen flink kibbelen, maar altijd op het niveau van de navigatie. We rekenen elkaar niet af en het oordeel blijft achterwegen.
Inge ter Schure, VPRO-gids 28+29-2023, pag. 138.
2.
De Griekse filosoof Aristoteles die leefde van 384 tot 322 v. Chr. hield zich onder andere bezig met de geluksleer. Voor hem was het doel van het leven geluk te vinden. Als wegen naar geluk zag hij:
- De studie van filosofie en de wetenschap.
- Hedonisme: genot, het genieten van de dingen van het leven, zoals liefde en vreugde.
- Het vervullen van onze menselijke natuur. De mens heeft als taak zichzelf te verbeteren. Een mens wordt gelukkig door het vervullen van deze taak.
- Het beoefenen van de vier belangrijkste deugden: rechtvaardigheid, moed, verstandigheid en matigheid.
- De phronesis: het inzicht dat zorgt voor het kiezen van goed handelen en het bepalen van het midden, zoals tussen verstand en gevoel, tussen altruïsme en egoïsme en tussen andere tegenstellingen. Zo is moed het midden tussen de uitersten van lafheid en roekeloosheid. Wie te moedig is, is roekeloos, en wie te weinig moed bezit, is laf. Iemand is volgens Aristoteles echt moedig als hij een gulden middenweg vindt tussen twee extremen zoals rijkdom en armoede. De middenweg, de balans tussen extremen kan door de reden worden gevonden, door de middenweg te herkennen. De deugd van moed ontwikkel je bijvoorbeeld door eerst iemand te observeren die de deugd moed goed ontwikkeld heeft. Daarna komt het erop aan de deugd te verfijnen door veel te oefenen. Door deugdzaam te leven bereiken we volgens Aristoteles 'eudaimonia', grofweg te vertalen als geluk of een goed leven.
De vijf dimensies van het goede leven zijn volgens Aristoteles:
- relaties met medemensen;
- informele en formele instituties zoals staat, school, gezin, vereniging, rechtspraak;
- het lichamelijke welzijn;
- de verbinding met de natuur;
- het geestelijke en de zingeving.
Harrie Bielders, Over filosofie en 25 filosofen, pag. 29-30.
3.
Wat zou je graag willen? Het is een simpele vraag en toch vinden veel mensen hem lastig te beantwoorden. We leven in moeilijke tijden, schrijft de Belgische psycholoog Tine Swyngedouw in haar boek ‘Focusing. Leven in verbinding met je innerlijke kompas’. Ik merk dat mensen soms het noorden kwijt zijn. Ze hebben moeite te weten wat ze van iets vinden en wat iets werkelijk voor hen betekent.
Vraagt een therapeut ‘Wat doet dat met je, van binnen?’, dan vallen sommige mensen even stil, gaan ze te rade bij hun gevoel en komen weer naar buiten met een antwoord. Anderen kijken hun therapeut niet begrijpend aan. Los van het feit dat sommige mensen beter zijn in zich te verbinden met hun gevoel dan andere mensen, zijn er ook maatschappelijke ontwikkelingen die de verbinding met ons gevoel bemoeilijken. We leven drukke levens, vol gepland met allerlei dingen die belangrijker lijken dan hoe we ons op dat moment voelen. En er is overal afleiding beschikbaar. Maar die gevoelens die we hebben over allerlei situaties zijn er toch, en ze beïnvloeden ons de hele dag. Ze markeren als het ware de verhouding tussen hoe dingen gaan in ons leven, en wie we zijn en wat we willen.
Om contact te maken met jezelf, met wat er binnen in je gebeurt, is het belangrijk om te pauzeren, gewoon even stil te staan bij onze ervaringen en wat ze voor ons betekenen en niet meteen in de volgende ervaring te verdwijnen. Doen we dat niet, dan nemen we ook gevoelens van de ene situatie mee naar de andere. Misschien voelen we ons rot door een telefoongesprek en staan we even later, zonder dat we dat snappen, tegen een treuzelend kind te snauwen. Als je ‘pauzeren’ onder de knie hebt, zul je zien dat er langzaam steeds meer laagjes van wat je allemaal voelt zichtbaar worden.
Roos van Hennekeler. Wat voel je eigenlijk? Psychologie Magazine/Zomerboek, pag. 20-24.
4.
Het liefst laten we onszelf zien van onze leukste kant. Uit angst voor afwijzing verbergen we onze zwakten. Maar juist eerlijk zijn daarover maakt ons menselijk.
Vraag je aan Brené Brown, onderzoekshoogleraar maatschappelijk werk aan de University of Houston, wat het recept is voor een gezond en prettig leven, dan antwoordt ze: kwetsbaarheid. Want wie zich durft bloot te geven, stelt zich open voor werkelijk contact. Na vraaggesprekken met honderden Amerikanen zag ze duidelijk twee groepen. Een groep mensen met een stevig gevoel van eigenwaarden, mensen die zich prettig met anderen verbonden voelen. En een groep mensen die daar juist mee worstelde.
De algemene kenmerken van de eerste groep waren:
- de moed om imperfect te zijn;
- de compassie om eerst aardig voor zichzelf te zijn en dan voor de ander;
- de authenticiteit om zich niet anders voor te doen dan ze zijn, met al hun eigenaardigheden;
- de moed om zich kwetsbaar op te stellen;
- ze vinden dat dat wat hen kwetsbaar maakt, hen ook mooi maakt, dat het de band verdiept als je tegen een vriend kunt zeggen dat je diens hulp nodig hebt en dat het je menselijk maakt dat je niet altijd overal een antwoord op hebt. Niet dat ze zich daar nou altijd op hun gemak bij voelen, maar ze zien er gewoon de noodzaak van in.
Overigens wil Brown niet stellen dat het altijd en overal maar het beste is om alles van jezelf te laten zien. In sommige situaties is het natuurlijk niet heel gezond om jezelf helemaal bloot te geven, zoals bijvoorbeeld een chirurg bij een operatie of als je de indruk hebt dat mensen er misbruik van maken. Het is de kunst om in verschillende situatie te leren inschatten of kwetsbaarheid passend en zinvol is.
Peggy van der Lee. Psychologisch Magazine/Zomerboek, pag. 102-106.
5.
Wat gebeurt er als ik afstand neem van alles waar ik last van heb, en waar ik tegelijkertijd aan gehecht ben? Vroeg ik me af. Wat gebeurt er met me als alles weg is? De nieuwe man weg, de hond weg, de baan bij het tijdschrift, het huis weg… alles weg? Die gedachten waren zo echt, zo levensecht, dat ik een verdriet voelde groter dan ik ooit had ervaren. Die leegte overviel me. En daarna kwam die zin die ik mij altijd zal blijven herinneren: ‘Als alles weg is, blijf ik over’.
Dat was het begin van een nieuw idee: hoe kunnen we onafhankelijk worden van de wereld om ons heen zodat we kunnen vertrouwen op onze binnenwereld, op dat wat altijd overblijft als we het wereldse gedoe wat zachter zetten.
Zoveel mensen zijn op zoek naar een andere manier van leven. Het mag zinvoller, evenwichtiger. ‘Happiness is an inside job’ las ik ergens. En zo is het. Als de wereld buiten ons zo snel veranderd, dan is het slimmer om op de binnenwereld te vertrouwen.
Het is de stille intelligente stem die als een leraar kan zijn. Dus blijf luisteren en wuif wat je hoort niet zomaar weg. Neem je ingevingen serieus. De woordeloze taal heeft ons nodig om gehoord te worden. Nu meer dan ooit.
Inez van Oord, Happinez 5-2023, pag. 6-7.
6.
We zien steeds meer mensen en organisaties die hun bijdrage aan het ‘geheel’ willen leveren. Zo ontplooien mensen steeds vaker in samenwerking met elkaar initiatieven, bijvoorbeeld op lokaal niveau groene energie opwekken of biologische streekproducten verbouwen en verkopen. En maatschappelijk verbeterd ondernemen is in opkomst bij met name startende bedrijven, die het zakelijke en maatschappelijke onlosmakelijk met elkaar verbinden. De aandacht verschuift van welvaart naar welzijn en van bezit naar ervaring. We bewegen ons van een economie die ‘gelooft in egoïsme’ naar een ‘betekeniseconomie’. Mensen beseffen steeds meer dat economische groei niet gelukkig maakt en willen met elkaar een gelukkige maatschappij creëren. Wat ons gelukkig maakt, zo blijkt uit ‘geluksonderzoeken’, is betrokkenheid, verbondenheid en een gevoel van zinvolheid. Een mens is het meest gelukkig als hij helemaal opgaat in iets, als hij in de ‘flow’ is. Als hij vertrouwt op zijn eigen talenten die kunnen bijdragen aan een groter geheel. En het mooie is: een gelukkig leven blijkt de basis te vormen voor succes, en niet andersom.
Rolien Dekken, Van egoisme naar eenheid, Mantra 14: Het ego, pag. 19-20.
Beelden van juni t/m augustus 2023:
De deltacommisarissen, die zich onder andere bezighoudt met de gevolgen van het veranderend klimaat, zei een tijd geleden :
'Natter wordt natter, droger wordt droger, heter wordt heter en het gebeurt vaker en daar moeten we wat mee'.
De afgelopen maanden hebben we dat zowel dichtbij als verder weg op grote schaal zien gebeuren.
Wanneer gaan we ons gedrag zo veranderen dat de gevolgen niet nog erger worden en nemen we het oude en waarschuwende spreekwoord serieus: 'Wie niet horen wil, moet voelen'.
De secretaris generaal van de VN, António Guterres, zei onlangs:
'We zitten op de snelweg naar een klimaathel en we hebben het gaspedaal nog ingedrukt.'
Dus: minder, minder, minder, minder, minder, minder en dus minderen!
Je kunt alle afbeeldingen op deze website vergroten door erop te klikken.
Juni: bloei- en hooitijd in Terziet in het zuidelijkse puntje van Zuid-Limburg.
Bloemenpracht in juni in het Gerendal in Valkenburg.
Lavendel naast de wijngaard van Slavante in Maastricht.
Sferen in Valkenburg aan de Geul.
Het voordeel van de natte weken was dat het grondwaterpeil weer weer op peil is, bioscopen en andere indooractiviteiten het druk hadden, het uitzonderlijk groen was voor de tijd van het jaar en dat we al vroeg mooie paddenstoelen konden zien.
Kunst:
Enkele van de honderde foto's uit het prachtige boek 'Proud South' van de Nederlandse internationale trendwatcher Lidewij Edelkoort in samenwerking met Lili Tedde en Mariola Lopez Marino.
Ze ontdekten een geëmancipeerde beweging in Latijns Amerika, Afrika en Zuid en Zuid-Oost Azië: een zuidelijke generatie creativelingen die lokale ambachten en regionale materialen omarmen en voorouderlijke praktijken en inheemse waarden koesteren.
Boeken:
Nieuwe uitgaven:
Inhoud 'Reiken naar de hemel 2: Tien verhalen':
Voorwoord.
1. Van het vissen- naar het watermantijdperk.
Op weg naar een nieuw tijdperk.
2. Over filosofie en filosoferen.
Over het wat en waarom van filosofie.
3. Wat bepaalt ons karakter?
Over wat invloed heeft op ons karakter.
4. Emancipatie.
De strijd om onszelf te kunnen zijn.
5. Over kleuren.
Over de invloed van kleuren.
6. Over architectuur.
Over de invloed van vormen.
7. Dat wat we gebroken hebben, repareren met goud.
Wat te doen in tijden van crisis?
8. Op zoek naar wijsheid.
Wat is wijsheid en hoe verwerven we die?
9. Ik vertrok.
Terugblik op 15 jaar Frankrijk.
10. Mijn tachtigste levensjaar.
Reflecties over gisteren, vandaag en morgen.
Inhoud 'Wat ik dacht 2: 25 columns':
Voorwoord.
- In wat voor wereld willen wij leven? Juni 2022.
- De drie R-en: Rust, reinheid en regelmaat. Mei 2022.
- Wie niet horen wil, moet voelen. Juni 2022.
- Een dictator. Juni 2022.
- Minder macht, meer kracht. Februari 2022.
- Het vertrouwen in instituties. Juni 2022.
- Een pleidooi voor vegetarische voeding. September 2022.
- Bewustzijn. November 2022.
- Gedragsverandering. December 2022.
- Wie of wat ben ik. Februari 2023.
- Wetenschap, kunst en filosofie. Februari 2023.
- We bevinden ons in de puberteit. Februari 2023.
- Ik en de wereld. Februari 2023.
- Aristotelisme. Maart 2023.
- Van idealen naar succes. April 2023.
- Integraal management en integraal leven. Mei 2023.
- Nihilisme regeert. Mei 2023.
- Zijn we conservatief of progressief? Mei 2023.
- Het ijzeren tijdperk. Juni 2023.
- Zes basisbehoeften. Juni 2023.
- De slachtofferrol. Juni 2023.
- FOMO: Fear of Missing Out. Juni 2023.
- Wat is vrijheid? Juni 2023.
- Waar zijn we mee bezig! Juli 2023.
- De wet van oorzaak en gevolg. Juli 2023.
Nawoord.
Voor inlichtingen over alle uitgegeven boeken van harriebielder.nl:
ga naar 'Winkel' in het hoofdmenu of klik op onderstaande klop.
Je kunt alle afbeeldingen vergroten door erop te klikken.
Reacties en aanbevelingen via
harriebielders@gmail.com